Սահմանադրական դատարանը 23 ապրիլի 2019թ-ի ՍԴՈ-1455 որոշմամբ անդրադարձել է ապրանքային նշանի շփոթություն առաջացնելու վտանգ հասկացությունը դրա գնահատման օբյեկտիվ չափորոշիչներին:

Ապրանքային նշանների մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենքի՝ Ապրանքային նշանի գրանցումը մերժելու հարաբերական հիմքերը վերտառությամբ 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով սահմանվում է`
1. Որպես ապրանքային նշան` գրանցման ենթակա չէ այն նիշը, որը`
2) նույնական կամ նման է ավելի վաղ ապրանքային նշանին, և դրանով մակնշվող ապրանքների և (կամ) ծառայությունների նույնական կամ նույնատիպ լինելը հանրության մեջ շփոթություն առաջացնելու վտանգ է պարունակում, ներառյալ` ավելի վաղ ապրանքային նշանին զուգորդվելը (շփոթելու աստիճան նմանությունը):

Օրենքի` Ապրանքային նշանի նկատմամբ բացառիկ իրավունքը վերտառությամբ 12-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով սահմանվում է
1. Գրանցված ապրանքային նշանի իրավատերը բացառիկ իրավունք ունի արգելելու երրորդ անձանց առանց իր թույլտվության առևտրային գործունեության ընթացքում օգտագործել ցանկացած նիշ, որը`
2) նույնական կամ նման է գրանցված ապրանքային նշանին և օգտագործվում է այնպիսի ապրանքների և (կամ) ծառայությունների նկատմամբ, որոնք նույնական կամ նույնատիպ են այն ապրանքներին և (կամ) ծառայություններին, որոնց համար գրանցված է ապրանքային նշանը, եթե այդ նիշի օգտագործումը հանրության մեջ շփոթություն առաջացնելու վտանգ է պարունակում, ներառյալ` գրանցված ապրանքային նշանին զուգորդումը:
Սահմանադրական դատարանը փաստել է, որ ապրանքային նշանի նկատմամբ իրավունքի ամրագրման և դրա պաշտպանության իմաստը կայանում է նրանում, որ սպառողներին հնարավորություն է տրվում տարբերակել շուկայում առկա ապրանքները` թույլ չտալով երրորդ անձանց ապօրինի օգտագործել գրանցված ապրանքային նշանը, ինչի արդյունքում պաշտպանվում են ապրանքային նշանի իրավատիրոջ իրավունքներն ու շահերը: Այդ պատճառով օրենսդիրն արգելում է ոչ միայն արդեն իսկ գրանցված ապրանքային նշանի ապօրինի օգտագործման հնարավորությունը, այլ նաև այնպիսի ապրանքային նշանների օգտագործումը, որոնք նմանության պատճառով կարող են շփոթության մեջ գցել սպառողներին:Այդ որոշմամբ, հղում անելով իր` 12.12.2007թ. թիվ 3-1763(ՏԴ) քաղաքացիական գործով որոշմանը` ՀՀ վճռաբեկ դատարանն անդրադարձել է ապրանքային նշանների նմանության խնդրին և արձանագրել հետևյալը. "Նշանների նմանությունը գնահատելիս հարկավոր է դրանք համեմատել այն տեսքով, որով դրանք գրանցվել են: Ինչ վերաբերում է բառային (տառային) ապրանքային նշաններին, ապա այդ նշանները, որպես կանոն, դասվում են այն ապրանքային նշանների շարքին, որոնք ընկալվում են միաժամանակ տեսողական, իմաստային և ձայնային եղանակով: Այսինքն` բառային ապրանքային նշանն առկա է և իրականացնում է իր առջև դրված գործառույթները` անկախ դրա հավելումներից, հետևաբար, երկու նշանները պետք է գնահատվեն ինքնուրույնաբար` առանց հաշվի առնելու դրանց ներկայացման եղանակը, իսկ համեմատության առարկա պետք է դառնա միայն համապատասխան նշանը` առանց հաշվի առնելու այդ նշանի գեղագրությունը: Այսինքն` ապրանքային նշաններում պաշտպանության օբյեկտ է հանդիսանում միայն հիմնական տարբերակիչ տարրը, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ համապատասխան նշանին կատարված հավելումներն այնքանով են փոխում այդ նշանը, որ հիմնական տարրը կորցնում է իր անհատականությունը և տարբերակիչ նշանակությունը":
Վճռաբեկ դատարանն իր` 18.07.2014թ. թիվ ՎԴ/4241/05/11 վարչական գործով որոշմամբ արձանագրել է հետևյալը. "Սեփականության իրավունքի պաշտպանությունն իրականացվում է ինչպես սահմանադրաիրավական, այնպես էլ միջազգային-իրավական նորմերի ուժով, իսկ մտավոր սեփականության իրավունքի պաշտպանությունը, բացի վերոգրյալ երաշխիքներից, իրականացվում է նաև օրենքի ուժով":

Վճռաբեկ դատարանը եզրահանգում է, որ ապրանքային նշանի համեմատության ընթացքում նախ և առաջ պետք է հաշվի առնվի տարբերակիչ նշանակություն ունեցող տարրը` անկախ լրացուցիչ և զուտ խորհրդանշական տարրերի առկայությունից: Այսինքն, եթե ապրանքային նշանում կրկնվում է տարբերակիչ նշանակություն ունեցող տարրը, ապա կարելի է եզրակացնել, որ այն ունի շփոթելու աստիճան նմանություն:
Վերոգրյալից ելնելով, Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ ինչպես վիճարկվող դրույթները, այնպես էլ ձևավորված իրավակիրառ պրակտիկան ուղղված են ավելի վաղ ապրանքային նշանի իրավատիրոջ` Սահմանադրությամբ և օրենքներով նախատեսված իրավունքների և շահերի պաշտպանությանը: Այդ պատճառով Օրենսգրքի և Օրենքի վիճարկվող դրույթներն իրավակիրառ պրակտիկայի հաշվառմամբ չեն խախտում ապրանքային նշանի իրավատիրոջ` Սահմանադրության 60-րդ հոդվածով ամրագրված իրավունքները, իսկ վիճարկվող դրույթներով նախատեսված սահմանափակումները պիտանի և անհրաժեշտ են ավելի վաղ ապրանքային նշանի իրավատիրոջ իրավաչափ շահերը պաշտպանելու համար:
Վճռաբեկ դատարանը` կարևորելով իրավակիրառ պրակտիկայում համակցված ապրանքային նշանների նմանությունը որոշելու հարցը, արտահայտել է իրավական դիրքորոշում, համաձայն որի` համակցված ապրանքային նշանների նմանակման հարցը որոշելիս վերջիններս համեմատվում են նաև այն նշանների հետ (բառային, պատկերային և այլն), որոնք որպես տարրեր ներառված են համապատասխան համակցված ապրանքային նշանի մեջ (տե՛ս, թիվ 3-1763(ՏԴ) քաղաքացիական գործով Վճռաբեկ դատարանի 12.12.2007 թվականի որոշումը):
Մեկ այլ, թիվ ՎԴ/4241/05/11 վարչական գործով 18.07.2014թ. որոշմամբ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրել է հետևյալը. "....ապրանքային նշանի նմանակման փաստն արձանագրելու համար պարտադիր է նաև սուբյեկտիվ տարրի առկայությունը, այն է` սպառողի մոտ շփոթություն առաջանալու վտանգի առկայությունը: Շփոթության վտանգն առկա է այն դեպքում, երբ նմանակումը սպառողին մղում է այն մտքին, որ այդ նշանով անհատականացված ապրանքն իրեն նախկինում հայտնի արտադրողի ապրանքն է, ինչը նրան ստիպում է կամ կարող է ստիպել ընտրելու ոչ այն ապրանքը, որը նա փնտրում է: Ընդ որում, իրավախախտման փաստն արձանագրելու համար բավարար է "շփոթության իրական հավանականությունը", այլ ոչ "փաստացի շփոթությունը":
Ելնելով վերոգրյալից, Սահմանադրական դատարանն արձանագրում է, որ վիճարկվող դրույթները բավարար չափով որոշակի են և կանխատեսելի, իսկ ապրանքային նշանի իրավատերերի իրավունքների իրականացմանն ուղղված ընթացակարգերը բավարարում են Սահմանադրության 75-րդ հոդվածով նախատեսված պահանջներին:

© 2010 Այլեքս իրավաբանական գրասենյակ.  
Այլեքս ™ Հեղինակային իրավունքները պաշտպանված են

 

Կայքի պատրաստումը՝
Popoke.Digital